Europejski duch oporu. Eseje Warszawa

„Był naszym wielkim przyjacielem. Ta przyjaźń przeszła trudne próby (...). Zawsze uderzała mnie Jego wielka skromność oraz głębia, z jaką pojmował swoją postawę chrześcijanina. Był zawsze człowiekiem wewnętrznie wolnym. Był życzliwy i przyjazny ludziom.” Tadeusz Mazowiecki o Ludwigu Mehlhornie (2011) Ludwig Mehlhorn (1950-2011) był jedną z najwybitniejszych postaci polsko-niemieckiego sąsiedztwa i opozycji demokratycznej w NRD. Choć urodził się po II wojnie światowej, to świadomość odpowiedzialności za nazistowskie zbrodnie, popełnione w imieniu Niemców na Polakach i innych narodach, miała decydujący wpływ na jego zaangażowanie polityczne. W swoich pismach nakreślił własną postawę wobec obchodzenia się z nazistowską przeszłością Niemiec. Ale „niemiecka wina” nie pozostała jedynie kategorią teoretyczną – Mehlhorn połączył ją z historyczną odpowiedzialnością i zorientowanym na przyszłość działaniem, dawał wyraz solidarności z polskim sąsiadem, odczuwał głęboką radość w doświadczaniu polskiej kultury. Był ewangelickim chrześcijaninem i opozycjonistą, potępiającym socjalizm w wydaniu NRD. Szukał świadectwa prawdy w obliczu kłamstw komunistycznej propagandy. Głos Ludwiga Mehlhorna wpłynął na relacje pomiędzy naszymi narodami. Idee polskiej opozycji demokratycznej i polskie wizje Europy niestrudzenie przenosił do Niemiec. Zebrane w niniejszym tomie eseje są nie tylko świadectwem dotychczasowego dialogu między Polakami i Niemcami, lecz stanowią także drogowskaz na przyszłość. Stephan Bickhardt, Annemarie Franke, Basil Kerski Spis treści Stephan Bickhardt, Annemarie Franke, Basil Kerski, Niezłomny przyjaciel PolskiBiografia i twórczość Ludwiga MehlhornaStephan Bickhardt, Karty z opozycyjnej biografiiIlko-Sascha Kowalczuk, NRD i Polska. Relacje międzypaństwowe i międzyludzkieAnnemarie Franke, Ludwig Mehlhorn i KrzyżowaLudwig Mehlhorn – eseje sprzed 1989 rokuNadszedł czas, by obrać inną drogę. Działalność Akcji Znaki Pokuty na rzecz pojednaniaPotrzebujemy klimatu, który sprzyja dialogowi. Europa a dialog między Polakami i NiemcamiZhańbiony mit. Władza i przemoc XX wieku w dziele Czesława MiłoszaPoczątki nowego czasopisma. O „Res Publice”Przezwyciężyć apatię. O zaangażowaniu i obecności w sferze publicznejMur berliński. List do Biskupów Kościoła Ewangelickiego Berlina i BrandenburgiiWniosek do Synodu. Sprzeciw wobec praktyki i zasady odgraniczaniaLudwig Mehlhorn – eseje po 1989 rokuŻyć w prawdzie. Opór i opozycja w dyktaturach XX wiekuNa marginesie recepcji Bonhoeffera w PolsceSzara eminencja. O Mieczysławie PszonieKrucha jedność myśli, słów i uczynków. Przemówienie z okazji przyznania „Tygodnikowi Powszechnemu” Nagrody DIALOGU 2005Przyjaźń nakazana? Rozwój stosunków między NRD a PRL w latach 1949–1990Opozycja w NRD a kwestia zjednoczenia Niemiec w latach 80.Fundamenty moralne i proces politycznej edukacji. Fragmenty wystąpienia z okazji wręczenia Nagrody DIALOGU 2009Etos solidarnościHeinrich Böll, Czesław Miłosz i ich stosunek do religiiSpojrzeć prawdzie w oczy. Polityka historyczna RosjiIndeks nazwisk